Onderwijs in justitiële jeugdinrichtingen

Jaarlijks verblijven zo’n vijftienhonderd tot tweeduizend jongeren in een justitiële jeugdinrichting (JJI). Tijdens hun verblijf volgen ze onderwijs in een JJI-school. Er zijn al langer signalen dat het onderwijs in JJI’s niet zo georganiseerd en gepositioneerd is dat scholen goed onderwijs kunnen geven. Bovendien is de gemiddelde leeftijd van de jongeren de afgelopen tien jaar gestegen, wat zijn weerslag heeft op de onderwijsbehoefte. Op verzoek van de minister van Onderwijs bracht de raad een advies uit over wat nodig is om JJI-scholen beter in staat te stellen onderwijs te verzorgen.

Stem regels en systemen beter op elkaar af

De toegenomen gemiddelde leeftijd van de gedetineerde jongeren stelt andere eisen aan het onderwijs dan voorheen. De huidige wetgeving en kaders voor toezicht passen daar niet goed bij. De raad beveelt aan om die aan te passen, zodat het beter mogelijk wordt om jongeren in JJI’s een breed onderwijsaanbod aan te kunnen bieden, waaronder middelbaar beroepsonderwijs (mbo). De raad beveelt daarnaast aan wettelijk te regelen dat iedere JJI-school examenlocatie kan zijn voor vo- en mbo-examens, zodat jongeren geen examen hoeven te doen buiten de jeugdinrichting.

Bij het onderwijs in JJI’s zijn drie ministeries betrokken: het ministerie van Justitie en Veiligheid, het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Zij hebben elk eigen uitvoeringsorganisaties en toezichthoudende instanties met eigen kaders, regels, systemen voor informatiedeling, verantwoording en monitoring. De raad beveelt aan om deze regels en systemen beter op elkaar af te stemmen. Zodat onderwijs, behandeling en de benadering van jongeren in de inrichting en in de JJI-school elkaar meer kunnen versterken en onnodig dubbel werk wordt voorkomen.

Kom tot gedeelde visie op rol en positie onderwijs in JJI’s

Gedetineerde jongeren hebben recht op onderwijs. Maar onderwijs in een JJI valt al snel tussen wal en schip. De raad adviseert het ministerie van Justitie en Veiligheid en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap beter te waarborgen dat onderwijs in jeugdinrichtingen tot zijn recht kan komen. Bij beslissingen over jongeren in JJI’s moeten, naast justitiële en behandeloverwegingen, onderwijsgerelateerde overwegingen voldoende mee worden genomen. De raad beveelt aan dat de betrokken ministeries hiertoe een gedeelde visie op de rol en positie van onderwijs in JJI’s ontwikkelen, samen met de JJI’s en de JJI-scholen.