Wist u dat kinderen uit elke gemeente openbaar onderwijs moeten kunnen volgen?
Het uitgangspunt in de Grondwet is dat kinderen in het hele land openbaar basisonderwijs moeten kunnen volgen. Zo garandeert de overheid dat kinderen overal in Nederland naar school kunnen en dat niemand genoodzaakt is om onderwijs te volgen dat uitgaat van een specifieke godsdienst of levensbeschouwing, bijvoorbeeld een katholieke school of een vrije school. De Grondwet heeft het over openbaar onderwijs in elke gemeente, in ‘een genoegzaam aantal openbare scholen’.
Wat is dan genoegzaam? Dat gaat over een ‘redelijke’ afstand tussen school en thuis en is ook afhankelijk van hoeveel behoefte er is aan openbaar onderwijs. Wat een redelijke afstand is, kan verschillen met de leeftijd van leerlingen en met de lokale omstandigheden. In het basisonderwijs geldt een wettelijke maximumafstand van 10 kilometer. Als geen of maar heel weinig ouders behoefte aan openbaar onderwijs hebben, hoeft er bij wijze van uitzondering geen openbare school te zijn. De overheid kan er dan voor kiezen om ouders die wel openbaar onderwijs wensen, op een andere manier in de gelegenheid te stellen om hun kinderen openbaar onderwijs te laten volgen. Denk aan leerlingenvervoer naar de dichtstbijzijnde openbare school of naar openbaar onderwijs binnen een samenwerkingsschool (dat is een school waarbinnen zowel openbaar als bijzonder onderwijs gegeven worden).
Onderwijsdialoog 9 december
Al ruim 100 jaar zorgt artikel 23 van de Grondwet ervoor dat we in Nederland vrijheid van onderwijs hebben én dat de overheid zorg draagt voor het onderwijs. Medio 2020 brengt de Onderwijsraad een verkenning uit naar de vrijheid van onderwijs. Om te horen wat mensen van artikel 23 vinden, houden we op 9 december een grote Onderwijsdialoog. Hoe verhoudt artikel 23 zich tot een aantal spanningen en dilemma’s in het onderwijs, zoals de toegankelijkheid en de kwaliteit van het onderwijs? En hoe kan de overheid hier het beste mee omgaan?
Vooruitlopend op de Onderwijsdialoog brengen we de komende dagen tien keer een ‘Wist u dat?’ uit. Met deze publicaties willen we een bijdrage leveren aan de kennis over de vrijheid van onderwijs.